Theo Báo cáo thính giác thế giới do WHO công bố vào tháng 3 năm 2021, hơn 1,5 tỷ người trên thế giới bị suy giảm thính lực. Báo cáo dự đoán rằng đến năm 2050, cứ bốn người trên thế giới thì có một người gặp vấn đề về thính giác và gần 2,5 tỷ người sẽ bị mất thính lực ở một mức độ nào đó.
Tai là cơ quan có chức năng “nghe”. Âm thanh đi qua tai, chạm vào màng nhĩ, và rung động được chuyển thành tín hiệu điện, truyền qua dây thần kinh thính giác đến não và cuối cùng được coi là một loại kích thích âm thanh. Lúc này, chúng ta nghe âm thanh. Để thực hiện được hàng loạt nhiệm vụ này, tai cần có cấu tạo phức tạp và chức năng phức tạp.
Nhưng đồng thời, tai cũng rất dễ bị “tổn thương”. Có nhiều yếu tố dẫn đến mất thính lực, bao gồm các loại thuốc gây độc cho tai, di truyền, tiếng ồn, nhiễm trùng và bệnh tật, … có thể ảnh hưởng đến chức năng bình thường của tai và gây ra các mức độ suy giảm thính lực khác nhau. Và tôi sẽ đưa bạn đi tìm hiểu một số yếu tố phổ biến dẫn đến tình trạng mất thính lực.
Mặc dù ngoáy tai rất tuyệt, nhưng tốt hơn hết bạn không nên ngoáy tai quá thường xuyên
Nhiều người thường có thói quen ngoáy tai, nhắm mắt và nắm chặt tay để tận hưởng cảm giác sảng khoái khó lý giải này. Nhưng tại sao ngoáy tai lại gây cảm giác thích thú như vậy? Điều này là do ống thính giác bên ngoài của chúng ta có nhiều sợi thần kinh và cảm giác xúc giác tương đối nhạy cảm. Trong quá trình ngoáy tai, các thụ thể xúc giác trong ống thính giác bên ngoài được kích hoạt, truyền tín hiệu ngứa và thoải mái này đến óc. Và khi bạn loay hoay hồi lâu mới thấy một cái ráy tai, chúng ta sẽ cảm thấy kích thích và tạo cảm giác giống như vừa chinh phục được điều gì đó lớn lao. Do đó rất nhiều người bị “nghiện” ngoáy tai.
Việc ngoáy tai tuy là rất sảng khoái, tuy nhiên khi so với nguy cơ và hậu quả của nó thì sự “sảng khoái” này thực sự không đáng kể. Theo Gao Zhiqiang, Giám đốc Khoa Tai Mũi Họng của Bệnh viện Đại học Y tế Công đoàn Bắc Kinh, ngoáy tai không đúng cách có thể dễ dàng gây tổn thương và nhiễm trùng ống thính giác bên ngoài, gây ra hàng loạt chứng viêm. Việc ngoáy tai mạnh cũng có thể làm tổn thương màng nhĩ hoặc các túi tinh, gây thủng màng nhĩ và ảnh hưởng đến thính giác. Hàng năm có vô số người nhập viện vì những điều này.
Ngoài ra, hành vi này còn tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư. Da của ống thính giác ngoài của chúng ta tương đối mỏng, nếu chúng ta thường xuyên dùng vật cứng để ngoáy tai thì da của ống tai sẽ bị tổn thương và cơ chế bảo vệ của ống thính giác bên ngoài cũng bị tổn thương. Trong quá trình sửa chữa liên tục ống thính giác bên ngoài do kích thích lặp đi lặp lại, một số tế bào có thể đột biến, dẫn đến ung thư biểu mô tế bào vảy.
Vậy không ngoáy tai thì có làm sao không? Câu trả lời là không, ráy tai còn có một cái tên khác là “cerumen”, nó được tiết ra bởi các tuyến cerumen của ống thính giác bên ngoài, ban đầu nó là một chất lỏng nhớt màu vàng nhạt, khi gặp không khí sẽ trở nên tương đối khô. Chức năng của nó là bảo vệ ống tai khỏi bị dính các dị vật, đồng thời có thể ngăn vi khuẩn xâm nhập và bảo vệ ống tai. Hầu hết ráy tai của mọi người sẽ được đào thải ra bên ngoài một cách tự nhiên khi chúng ta tập thể dục, nhai, ngáp, v.v. Ngược lại, nếu bạn ngoáy tai quá thường xuyên, hoặc sử dụng sai công cụ, bạn cũng có thể làm hỏng tai của mình.
Tuy nhiên, một số ít người có ống tai hẹp hoặc ráy tai dính, thì ráy tai sẽ không dễ tự thoát ra ngoài và sẽ tạo thành cục. Đây là lý do tại sao một số người cần đến bệnh viện để làm sạch ráy tai.
Tác hại của tai nghe đối với tai
Tai nghe gần như là vật dụng bất li thân của người hiện đại. Dù là đi trên đường, trên xe buýt hay những nơi ồn ào khác, tôi tin rằng chắc hẳn bạn đã từng chứng kiến nhiều người đi đường đeo tai nghe. Nghe nhạc rất thư giãn nhưng cần lưu ý nghe nhạc không đúng cách sẽ ảnh hưởng không tốt đến tai của chúng ta.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 1,1 tỷ thanh niên trong độ tuổi từ 12 đến 35 hiện có nguy cơ bị mất thính lực không thể phục hồi, một trong những thủ phạm chính là nghe nhạc ở mức cao hơn mức an toàn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu bạn sử dụng tai nghe trong thời gian dài và với âm lượng lớn sẽ gây tổn thương rất nghiêm trọng đến các tế bào lông của tai trong. Vai trò của tế bào lông là giúp chúng ta cảm nhận âm thanh, số lượng của chúng cố định khi sinh ra và không có khả năng tái tạo, một khi bị tổn thương sẽ gây ra những tổn thương không thể phục hồi cho thính giác của người dùng.
Mất thính lực do lạm dụng thuốc
Một số loại thuốc thường được sử dụng là thuốc gây độc cho tai, nếu dùng không đúng cách có thể gây mất thính lực không hồi phục.
Thuốc gây độc cho tai là những thuốc có khả năng gây tổn thương cấu trúc của tai trong, có thể dẫn đến mất thính lực tạm thời hoặc vĩnh viễn, cũng như tổn hại lớn hơn đối với chứng mất thính giác thần kinh nhạy cảm đã có từ trước. Nếu bạn đã bị mất thính giác thần kinh giác quan, bất kể nguyên nhân gây mất thính lực là gì, bạn có nhiều khả năng bị suy giảm thính lực trầm trọng hơn nếu bạn dùng thuốc gây độc cho tai.
Mất thính lực đột ngột
Bên cạnh việc thính lực dần dần yếu đi, thì việc giảm thính lực đột ngột là điều đáng lo ngại, có khả năng là do bệnh lý. Có hai căn bệnh thường gặp trong cuộc sống có thể gây suy giảm thính lực cấp tính là điếc đột ngột và viêm tai giữa.
Tuy nguyên nhân của hai bệnh này khác nhau và tính chất của bệnh điếc khác nhau nhưng chúng có một điểm chung là một khi đã mắc bệnh thì phải đi khám và điều trị kịp thời thì mới có cơ hội khỏi bệnh.
Điếc đột ngột là một loại điếc thần kinh giác quan. Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được làm rõ. Người ta thường tin rằng nó có thể liên quan đến mệt mỏi, thiếu ngủ, rối loạn cảm xúc và giảm sức đề kháng.
Điếc đột ngột có thể xảy ra mọi lúc, mọi nơi và điều trị sớm là chìa khóa quan trọng khi nó xảy ra.
Nói đến bệnh viêm tai giữa thì tôi tin rằng mọi người đã quá quen thuộc. Theo thời gian mắc bệnh có thể chia thành viêm tai giữa cấp tính và mãn tính, theo tính chất có thể chia thành viêm tai giữa tiết dịch, viêm tai giữa tiết dịch và một số dạng viêm tai giữa đặc biệt.
Một số bệnh nhân bị giảm thính lực kéo dài và nhiều năm bị thủng và chảy mủ, thường là viêm tai giữa mãn tính. Một khi chẩn đoán viêm tai giữa, thủng màng nhĩ và thủng màng nhĩ trên ba tháng, nên lựa chọn phẫu thuật vá màng nhĩ càng sớm càng tốt.
Màng nhĩ bị thủng có thể gây viêm tai giữa và chảy mủ nhiều lần, tình trạng viêm nhiễm lâu ngày có thể dẫn đến phá hủy cấu trúc lỗ thông của tai giữa, lâu dần làm tổn thương thính lực khiến thính lực ngày càng kém đi. Điều trị phẫu thuật kịp thời có thể ngăn ngừa sự xuất hiện của viêm, bảo vệ cấu trúc của chuỗi hạt nước của tai giữa và tránh mất thính lực thêm.