Hôm qua (2.8), Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi có thêm điểm đến trong lịch trình công du châu Á khi ghé thăm Đài Loan và dự kiến có cuộc gặp với bà Thái Anh Văn – lãnh đạo đảo này.
Gần 22 giờ hôm qua (theo giờ VN), chuyên cơ chở bà Pelosi đã hạ cánh xuống Đài Loan.
Chuyến thăm lịch sử
Ngay khi đến nơi, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosi đã đăng tuyên bố chính thức về chuyến thăm của bà cùng đoàn nghị sĩ, chuyến thăm chính thức Đài Loan lần đầu tiên của một vị chủ tịch Hạ viện Mỹ trong 25 năm.
“Chuyến thăm của đoàn nghị sĩ chúng tôi đến Đài Loan tôn trọng cam kết vững chắc của Mỹ về việc ủng hộ nền dân chủ mạnh mẽ của Đài Loan”, tuyên bố nêu và thông tin thêm: “Cuộc thảo luận của chúng tôi với lãnh đạo Đài Loan sẽ tập trung vào việc tái khẳng định sự ủng hộ của chúng tôi đối với đối tác và thúc đẩy lợi ích chung, gồm hướng đến một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.
 |
| Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi (thứ tư từ phải qua) tại sân bay Tùng Sơn ở Đài Bắc vào tối quaUS CONGRESS |
Bà Pelosi nhấn mạnh chuyến thăm này hoàn toàn không trái với chính sách lâu dài của Mỹ vì đây là một trong số nhiều phái đoàn quốc hội Mỹ đến Đài Loan. Bà tuyên bố sự đoàn kết của Mỹ với nhân dân Đài Loan hiện nay quan trọng hơn bao giờ hết, đồng thời nhấn mạnh rằng Mỹ tiếp tục phản đối những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi nguyên trạng.
Tại Mỹ, nếu tổng thống không thể tiếp tục tại vị thì phó tổng thống sẽ đảm nhiệm thay, và nếu phó tổng thống không thể thay thế thì người tiếp theo trong danh sách kế vị là Chủ tịch Hạ viện. Nói thế để thấy có thể xem Chủ tịch Hạ viện là nhân vật cấp cao xếp thứ 3 trong hệ thống chính trị Mỹ. Chính vì thế, việc Chủ tịch Hạ viện Mỹ thăm Đài Loan mang ý nghĩa quan trọng.
TS Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) nhận xét : “Một khi nhân vật số 3 của hệ thống chính trị Mỹ thăm Đài Loan thì các nhân vật cấp thấp hơn có thể thăm Đài Loan dễ dàng hơn, giúp Đài Loan dễ dàng quan hệ với các nước khác. Đó là lý do tại sao chuyến thăm của bà Pelosi có ý nghĩa quan trọng”.
Tối qua, Văn phòng lãnh đạo Đài Loan thông báo nhà lãnh đạo Thái Anh Văn sẽ tiếp Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi vào sáng 3.8 và sau đó ăn trưa cùng nhau. Reuters dẫn thông báo cho biết thông qua chuyến thăm, phía Đài Loan hy vọng sẽ làm sâu sắc thêm mối quan hệ đối tác Đài Loan và Mỹ, và duy trì hòa bình, ổn định tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Quốc dân đảng đối lập tại Đài Loan, đảng ủng hộ tái thống nhất với đại lục, cũng vừa ra thông báo trên Twitter hoan nghênh chuyến thăm của bà Pelosi.
Còn tại Mỹ, nhóm 26 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã cùng đưa ra tuyên bố ủng hộ chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Pelosi đến Đài Loan, thể hiện sự đồng lòng giữa hai đảng tại Mỹ.
Bắc Kinh tuyên bố cứng rắn
Ngay khi máy bay chở Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi hạ cánh xuống sân bay Tùng Sơn ở Đài Bắc, Tân Hoa xã đăng tuyên bố chuyến thăm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền tảng quan hệ Trung – Mỹ. Bên cạnh đó, Tân Hoa xã cho rằng Trung Quốc coi chuyến thăm này là hành động đùa với lửa nguy hiểm. Theo Tân Hoa xã, Trung Quốc sẽ tiến hành các cuộc tập trận và huấn luyện, bao gồm nội dung bắn đạn thật tại 6 khu vực xung quanh Đài Loan từ ngày 4 – 7.8. Mọi tàu thuyền và máy bay bị cấm đi vào các khu vực này.
Tiếp đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ra tuyên bố nêu rằng chuyến thăm của bà Pelosi là “hành động khiêu khích chính trị nghiêm trọng” và Bắc Kinh phản đối mạnh mẽ. “Trung Quốc chắc chắn sẽ có mọi biện pháp cần thiết để cương quyết bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ nhằm đáp lại chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Toàn bộ hậu quả từ đây phải do phía Mỹ và lực lượng ly khai “độc lập Đài Loan” gánh chịu”, theo tuyên bố trên.
Về phía Bộ Quốc phòng Trung Quốc, phát ngôn viên Ngô Kiên của cơ quan này tuyên bố quân đội Trung Quốc “cương quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ”. Trong khi đó, phát ngôn viên của Bộ chỉ huy chiến khu Đông bộ Trung Quốc thông báo chiến khu này sẽ thực hiện một loạt chiến dịch quân sự trên không, trên biển gần Đài Loan từ tối 2.8, gồm hoạt động bắn đạn thật tầm xa.
“Hành động này nhắm đến sự leo thang lớn gây sốc gần đây của Mỹ về vấn đề Đài Loan, và là lời cảnh báo nghiêm túc đến lực lượng độc lập Đài Loan hoặc những ai tìm kiếm sự độc lập đó”, theo vị phát ngôn viên của Bộ chỉ huy chiến khu Đông bộ. Liên quan diễn biến này, Bloomberg đưa tin Trung Quốc sẽ phóng tên lửa ở phía đông Đài Loan từ tối qua.