Câu chuyện về sự ra đời của Nike được biết đến rộng rãi. Bowerman và Knight thành lập công ty giày thể thao Blue Ribbon Sporting Goods vào năm 1964, và sau đó trở thành thương hiệu giày thể thao lớn nhất và nổi tiếng nhất thế giới.
Nhưng những gì hầu hết mọi người không biết là Nike cũng là một nhà lãnh đạo trong nền kinh tế tuần hoàn. Câu chuyện về sự thay đổi của Nike từ một mô hình kinh doanh một chiều tương đối đơn giản sang một mô hình kinh doanh tuần hoàn không chỉ thú vị mà còn chưa từng có, bởi vì Nike đã thành công trong việc tìm ra các yếu tố cốt lõi của riêng mình, từ quá khứ là tuyến tính một chiều, phát triển một mô hình kinh doanh tuần hoàn cực kỳ sáng tạo, lấy khách hàng làm trung tâm.
Phá vỡ giới hạn
Mô hình kinh doanh đã đưa Nike trở thành gã khổng lồ trong ngành dựa trên quan điểm “Just Do It!” của Nike và có liên quan chặt chẽ đến đề xuất giá trị của công ty. Sản phẩm của hãng cũng đã mở rộng từ giày thể thao cho vận động viên sang tất cả các sản phẩm thể thao và giải trí. Động lực đằng sau thành tựu này là một đội ngũ thiết kế và phát triển nội bộ ưu tú tiếp tục thúc đẩy thương hiệu Nike sang các lãnh thổ mới, cũng như quan hệ đối tác chặt chẽ và mở rộng với các nhà sản xuất trên toàn cầu.
Nike, Just Do It!
Do giám sát sản xuất kém ở nước ngoài, Nike gặp rắc rối trong những năm 1990, và một số nhà sản xuất hợp đồng đã bị phát hiện thuê lao động trẻ em để sản xuất giày bán chạy nhất của thương hiệu Nike.
Để tăng cường kiểm soát chuỗi cung ứng, Nike giảm số lượng nhà máy hợp tác. Đồng thời, một số người trong công ty nhận ra rằng việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng mang đến một cơ hội hoàn toàn mới để loại bỏ sự hỗn loạn trong lĩnh vực sản xuất. Vì vậy, Nike đã hướng đến một thế giới không có phế thải.
Để thực hiện nỗ lực này, công ty tìm kiếm những cách thức mới để tạo ra giá trị. Năm 1993, một nhân viên tên là Steve Potter đã đưa ra ý tưởng tái chế giày thể thao: Một chương trình tái chế giày thể thao bằng cách thu thập những đôi giày cũ từ người tiêu dùng và chia chúng thành những vật liệu hiệu suất cao ban đầu. Kế hoạch này sau đó đã phát triển thành một mô hình kinh doanh hoàn toàn mới có tên là Nike Grind.
Sau đó, các nhà lãnh đạo của Nike thách thức các nhà thiết kế để cho ra các sản phẩm có chức năng vượt trội và giảm lượng khí thải carbon. Để đạt được điều này, các nhà thiết kế đã tạo ra một cách tiếp cận mới để lựa chọn các vật liệu ít tác động đến môi trường hơn, một số trong đó được cung cấp bởi Nike Gind.
Nhìn vào mục đích của doanh nghiệp từ góc độ đóng giày
Mục tiêu kinh doanh của công ty Nike là tạo ra một tương lai tốt đẹp hơn và bền vững hơn cho nhân loại, hành tinh và xã hội thông qua sức mạnh của phong trào: Bảo vệ tương lai của hành tinh là bảo vệ tương lai của phong trào bảo tồn. Dự án này truyền cảm hứng cho nhân viên Nike tập trung vào thiết kế bền vững.
Đồng thời, Nike Grind sử dụng nhiều yếu tố cốt lõi của công ty, bao gồm các nhà lãnh đạo cam kết trở thành một công dân tốt, các cửa hàng bán lẻ có thùng tái chế giày đã qua sử dụng và các nhà thiết kế có tư duy giải quyết vấn đề.
Phế thải không còn vô dụng
Nike đã nỗ lực rất nhiều để thiết kế giày và quần áo nhằm nâng cao hiệu suất thể thao của khách hàng và chỉ những vật liệu tốt nhất mới được sử dụng để làm điều này. Sau khi vòng đời của những vật liệu hiệu suất cao này kết thúc, chúng nên được tái sử dụng và mô hình kinh doanh của Nike Grind đã khiến điều này xảy ra. Thông qua hàng trăm cửa hàng ở Hoa Kỳ, Canada, Tây Ban Nha và Ý, công ty tái chế giày của bất kỳ thương hiệu nào, chia nhỏ chúng thành các thành phần vật liệu khác nhau, sau đó được sử dụng để sản xuất giày và quần áo Nike Grind, cùng các sản phẩm khác.
Nike Gind: Biến phế thải thành sản phẩm
Nike tin rằng không nên vứt bỏ thứ gì. Vật liệu và phế thải của công ty được thiết kế để mang đến hiệu suất cao và tiềm năng tái sử dụng không giới hạn.
Theo mô hình kinh doanh một chiều, doanh nghiệp bảo vệ tài sản trí tuệ của mình, kiến thức thiết kế và sản xuất không bao giờ chảy ra ngoài. Những gì Nike học được từ thiết kế tuần hoàn là chia sẻ chuyên môn để khuyến khích và hướng dẫn các nhà thiết kế và doanh nghiệp khác. Để đạt được mục tiêu này, Nike đã xuất bản sách trắng “NIKE Circularity: Guiding the Future of Design” (Vòng tuần hoàn Nike: Định hướng thiết kế trong tương lai) trên trang web của mình, đề xuất 10 nguyên tắc khả thi để suy nghĩ lại và thiết kế lại các sản phẩm có thể có tác động tích cực đến trái đất.
Ngoài việc chia sẻ kiến thức, Nike khuyến khích các đồng nghiệp khác cùng nhau đổi mới và tham gia vào các chiến dịch vì một tương lai tốt đẹp hơn. Nike bắt đầu thử thách đổi mới vào năm 2018 bằng cách mời các nhà thiết kế, kỹ sư, nhà khoa học và nhà sản xuất khác để cùng họ tạo ra một tương lai chu kỳ: 1. Làm thế nào để thiết kế các sản phẩm mới với vật liệu tái chế Nigel Gind, cũng như 2. Làm thế nào để phát triển công nghệ mới để cải thiện việc tái sử dụng giày dép?
Kết thúc là sự khởi đầu
Nike Grind giúp giày không bị vứt đi. Hai lần một năm, Nike Adventure Club giúp bạn gửi lại những đôi giày cũ miễn phí và sau đó tái chế chúng thông qua Nike Grind. Những đôi giày trong tình trạng tốt được tặng cho những gia đình có nhu cầu sau khi được tân trang lại.